Peren, appels, pruimen, kersen

Op het buitenterrein van de Kasteeltuin – de delen buiten de hoge hagen – is in 2009 een boomgaard aangelegd.

 

Het bijzondere aan de boomgaard is dat hier allemaal verschillende hoogstam fruitbomen staan die behoren tot de oude rassen. Dat maakt deze boomgaard uniek in Nederland. De fruitsoorten – appels, peren, pruimen en kersen – zijn zo oud, dat de beschrijvingen hiervan al meer dan 150 jaar bestaan.

 

Destijds waren dit heel gangbare rassen, ook in de handel; nu komen we ze zelden of nooit meer tegen. Zeer toepasselijk was de eerste geplante boom: een Assummerpeer. Ook zijn er een Kruidenierspeer en een Pondspeer. U vindt er een Brabantse Bellefleur, Enkhuizer Aagt en een Lekker Beetje, om maar eens drie appels te noemen. Alle aanwezige fruitsoorten zijn speciaal voor de boomgaard van Assumburg beschreven en in een bibliotheek bijeengebracht.

 

Speciaal ten behoeve van het herstel van biodiversiteit maaien we de boomgaard sinds 2019 volgens het ‘sinus maaien’ principe. Sinusbeheer is een innovatieve maaimethode die optimaal rekening houdt met biodiversiteit. Hiermee ontstaat een grasland met veel variatie waar op elk moment van het jaar wat te vinden is voor vlinders, bijen en vogels. Wij werken hierbij samen met Landschap Noord-Holland.

 

De boomgaard heeft de onderstaande vruchtboom soorten.

Appelbomen

Appelbomen zijn er als hoogstam, halfstam, spil en struikvorm. Spilvormbomen leveren al in het derde jaar appels en mede daardoor commercieel het meest toegepast. In de boomgaard van de kasteeltuin staan 70 stuks appelbomen, allen zijn hoogstambomen van oude appelrassen. Diverse pomologische verenigingen en ook kwekers proberen de oude appelrassen in stand te houden en ze te verspreiden. De appels zijn vaak lekker van smaak en worden na de oogst verwerkt tot sap dat in het bezoekerscentrum geserveerd wordt en als pak te koop is. Een goede en zeer smaakvolle herinnering om mee te nemen voor thuis of als geschenk voor familie en vrienden.

 

Benieuwd naar onze appelbomen? Kijk hier en filter vervolgens op ‘Appelbomen’.

 

Perenbomen

In de kasteeltuin staan 72 stuks hoogstam perenbomen. Een perenboom is laat vruchtbaar, soms pas na 9 jaar. Daar staat tegenover dat hij wel driehonderd jaar kan worden.
Wat onderhoudswerkzaamheden betreft geldt voor peren ongeveer hetzelfde als voor appels. Maar voor de vorm, kleur van de vruchten en de vormsnoei geldt het aloude spreekwoord dat je appels niet met peren kunt vergelijken. Zo ziet een perenboom er over het algemeen duidelijk anders uit dan een appelboom. Ze zetten gemakkelijker vruchtknoppen en hebben lang niet zo’n krachtige bloei als appels. Appelbomen hebben als ze volgroeid zijn een brede, platronde kroon. Perenbomen hebben een meer langgerekte, piramidale vorm.
Opmerkelijk zijn in deze boomgaard de middeleeuwse “Juttepeer” en de naar het nabijgelegen buurtschap genoemde “Assumerpeer”.

 

Benieuwd naar onze perenbomen? Klik hier en filter vervolgens op ‘Perenbomen’.

 

Kersen- en mispelbomen

Van de vele soorten kersenbomen die bestaan zijn er in deze boomgaard slechts een drietal aanwezig.

Er bestaan redelijk veel soorten kersenbomen. In onze boomgaard staat er slechts vier. De redenen voor dit kleine aantal zijn dat een kersenboom veel aandacht vraagt en kersen zo dicht aan de kust niet altijd optimaal fruit geven.

Kersenbomen zijn bomen die net als de pruimen steenvruchten geven. Steenvruchten zijn vlezige vruchten waarvan het binnenste gedeelte (het zaad) steenhard is.
Alle gekweekte kersenbomen stammen af van één wilde soort, de wilde kers of boskriek (Prunus avium). Ze vertegenwoordigen een heel oud vruchtdragend houtachtig gewas. De eerste sporen van gekweekte kersen zijn van de 4e eeuw vóór de jaartelling.

 

De huidige kersenbomen kunnen 80 jaar oud worden en in piramidevorm wel 20 meter hoog. De kers is een geliefde vrucht bij mens en dier. Het is bekend dat de kersenkweker veel moeite moet doen om de vogels te bestrijden als de vrucht rijp is. Die vruchten ontwikkelen zich aan een kort takje.

Kersenbomen kunnen onderverdeeld worden naar rijptijd (kersen weken) die begint rond 1 juni, maar rond half juni wordt het meeste geoogst.
Er zijn zoete, zoetzure en zure kersen. De kleur varieert van (blauw)rood tot lichtgeel met rode blos.

 

De mispelboom – in deze boomgaard is er slechts één – is een vreemde eend in de bijt. Zij is een plant uit de rozenfamilie en verwant aan de appel en de peer. Zij bloeit in mei en juni met 4 cm grote crèmewitte bloemen. De mispel kwam in Duitsland in de bossen verwilderd veel voor waardoor men dacht dat de boom daar inheems was, hetgeen in de naam ‘Mespilus Germanica’ tot uitdrukking komt. Doch 3000 jaar geleden kwam de mispel al in de omgeving van de Kaspische Zee voor. En is via Griekenland en Italië naar hier gekomen. Aanbevolen wordt de vruchten in oktober of november na een nachtvorst te plukken en ze, met de bovenkant naar onderen, twee tot drie weken te bewaren op een koele plaats. De vrucht wordt ‘beurs’ waarbij de kleur verandert van groen naar donkerbruin en de smaak zoet weeïg proeft. Voor sommigen is de mispel een lekkernij. Het gezegde “zo rot als een mispel” slaat dus in feite op een lekkernij.

 

Benieuwd naar onze Kersen- en Mispelbomen? Klik hier en filter vervolgens op ‘Kersen- en Mispelbomen’.

 

Pruimenbomen

Ook pruimenbomen zijn er in 3 groepen: laagstam, halfstam en hoogstam. In deze boomgaard staan 16 hoogstam pruimenbomen.

Pruimenbomen behoren tot de groep steenfruit. Zij vragen in het algemeen weinig onderhoud en zijn relatief gemakkelijk te kweken en te snoeien. Als de pruimen rijpen weet men dat het hoogzomer is. Ze zien er verleidelijk uit: de rode Victoria, de Elderse blauwe en de grote wijnpruim Monsieur Hatif. Ze zijn de kroon op een bloesemrijk voorjaar.

 

Benieuwd naar onze Pruimenbomen? Klik hier en filter vervolgens op ‘Pruimenbomen’.