Sint Jacobsappel (1758)

Historie:

OP ZOEK NAAR DE SINT JACOBSAPPEL (naar een verhaal van P. van der Schoof, Emmen) Jacobus wordt al gedurende vele eeuwen als heilige vereerd in Noord Nederland. Vandaar dat men nogal wat kerken, poorten, wegen en scholen naar de heilige heeft genoemd. Maar daartoe heeft de devotie zich niet beperkt. Ook in de fruitteelt heeft verering van Jacobus sporen nagelaten. Dat blijkt uit het werk van Johann Hermann Knoop, gewezen hovenier van de Oranjes in Leeuwarden. Deze pomoloog was door persoonlijke omstandigheden zijn baan aan het hof kwijtgeraakt en diende dus uit te zien naar een andere bron van inkomsten. Daardoor ging hij zich wijden aan een wetenschappelijk standaardwerk over fruitrassen in Nederland. In zijn boek getiteld: Pomologie, of Kennisse der Vrugten, dat verscheen in 1758, maakt hij gewag van de Sint Jacobsappel (Sint Jabiksappel in het Fries). Deze appel komt nu nog maar zelden voor. Bij tuincentra zal je er vergeefs naar vragen. Pomoloog Auke Kleefstra uit Aldeboarn is eens gevraagd of hij tijdens zijn zoektochten naar oude, haast uitgestorven fruitrassen, weleens op de Sint Jacobsappel gestoten is. Het antwoord bleek positief te zijn. Zes jaar geleden trof hij een honderdjarige boom aan bij de familie Hop te Hulshorst. Daarvan heeft hij enthout meegenomen en nu staat er een jong boompje in zijn collectie. Uit navraag bij de heer Hop of de oude Sint Jacobsappel nog in zijn tuin stond bleek dit helaas niet het geval te zijn. De respectabele hoogstam was enkele jaren geleden omgewaaid... Gelukkig echter heeft deze fruitverzamelaar tijdig jonge exemplaren gekweekt die inmiddels alweer vrucht dragen. De Sint Jacobsappel smaakt lekker zoetzuur, aldus de heer Hop. Deze zomerappel is rijp rond 25 juli; inderdaad, op de feestdag van de heilige. De conclusie die uit onze speurtocht voortkomt moet dus zijn dat deze legendarische appel bijna was uitgestorven. Nu nog is zijn voortbestaan erg onzeker. Toch zou het jammer zijn als dit historische fruitras zou verdwijnen, dat immers bij de geschiedenis van Noord Nederland behoort.